Chỉ số huyết học là gì? Các công bố khoa học về Chỉ số huyết học

Quan hệ giữa chỉ số khối cơ thể và khả năng sống sót tổng thể đã gây tranh cãi ở những bệnh nhân mắc bệnh ác tính huyết học và trải qua quá trình ghép tế bào gốc huyết học.

Chúng tôi đã thu thập dữ liệu của 686 bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu cấp chỉ nhận một lần ghép tế bào gốc huyết học đồng loại tại trung tâm của chúng tôi từ năm 2008 đến 2017. Bệnh nhân được chia thành bốn nhóm (thiếu cân, cân nặng bình thường, thừa cân và béo phì) dựa trên chỉ số khối cơ thể trước khi ghép tế bào gốc huyết học.

56.4% bệnh nhân có chỉ số khối cơ thể bình thường, 17.3% thiếu cân, 20.4% thừa cân và 5.8% bị béo phì. Đối với theo dõi dài hạn, khả năng sống sót tổng thể ở nhóm bệnh nhân thừa cân (P = 0.010) và bệnh nhân bị béo phì (P = 0.065) thấp hơn rõ rệt so với bệnh nhân có cân nặng bình thường, và không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các cá nhân thiếu cân và có cân nặng bình thường (P = 0.810). Kết quả cho thấy chỉ số khối cơ thể cao hơn liên quan đến khả năng sống sót tổng thể kém hơn (tỷ lệ nguy cơ: 1.79; khoảng tin cậy 95%: 1.33–2.40, P < 0.001) và thời gian sống sót không có bạch cầu (tỷ lệ nguy cơ: 1.78; khoảng tin cậy 95%: 1.35–2.34, P < 0.001). Thêm vào đó, những bệnh nhân có chỉ số khối cơ thể cao hơn có khả năng gặp vấn đề tái phát cao hơn (30.6 so với 20.9%, P < 0.001). Hơn nữa, tỷ lệ tử vong không liên quan đến tái phát ở bệnh nhân bị béo phì cao hơn có ý nghĩa thống kê so với bệnh nhân có cân nặng bình thường (22.5 so với 9.6%, P = 0.027). Ngoài ra, những cá nhân có vòng bụng lớn hơn có nguy cơ sống sót ngắn hơn (tỷ lệ nguy cơ: 1.73; khoảng tin cậy 95%: 1.29–2.31, P < 0.001) và tỷ lệ tái phát cao hơn (tỷ lệ nguy cơ: 1.78; khoảng tin cậy 95%: 1.29–2.45, P = 0.001) so với những người có vòng bụng nhỏ hơn.

Kết quả của chúng tôi chỉ ra rằng tình trạng béo phì ở giai đoạn trước khi ghép tế bào gốc huyết học, dù được xác định bởi chỉ số khối cơ thể cao hơn hay vòng bụng lớn hơn, có liên quan đến kết quả kém hơn.

Giới thiệu: Chỉ số huyết thanh học được đánh giá bằng cảm quan thị giác tuy đơn giản, ít tốn kém, sử dụng tại nhiều phòng xét nghiệm nhưng rất chủ quan và độ chính xác chưa được xác thực. Việc xác định độ chính xác của phương pháp đánh giá bằng mắt và bằng máy là cần thiết để quản lý chất lượng mẫu tiền phân tích. Mục tiêu: Xác định độ chính xác của việc đánh giá chỉ số tán huyết (H), chỉ số vàng huyết thanh do tăng bilirubin (I) và chỉ số đục huyết thanh do tăng lipid máu (L) ở các mức nồng độ, bằng phương pháp cảm quan thị giác qua bảng màu so với phương pháp phân tích tự động trên máy sinh hoá-miễn dịch Architect Ci8200 (Abbott). Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 420 mẫu huyết thanh được thu thập từ 07/2020 đến 11/2020 tại khoa Xét Nghiệm, bệnh viện Nguyễn Tri Phương. Mẫu được đánh giá ba chỉ số huyết thanh song song bằng hai phương pháp cảm quan thị giác và bằng máy. Các kết quả được ghi nhận độc lập. Độ chính xác của hai phương pháp được đánh giá bằng các chỉ số: độ chính xác, độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị dự báo dương, giá trị dự báo âm. Kết quả: Trong 420 mẫu, có 121 mẫu không có chỉ số huyết thanh nào (28,8%), 260 mẫu có một chỉ số huyết thanh (61,9%) và 39 mẫu có nhiều hơn một chỉ số huyết thanh (9,3%). Đối với nhóm mẫu chỉ có một chỉ số huyết thanh: độ chính xác khi phân biệt giữa mức "có và không có" (0-1234) giữa phương pháp cảm quan thị giác và hệ thống máy cho chỉ số H, I và L lần lượt là 0,87; 0,72; 0,84. Đối với chỉ số H, độ chính xác giữa hai phương pháp ở các mức nồng độ 0-1; 1-2, 2-3, 3-4 lần lượt là 0,86; 0,76; 0,59; 0,53. Đối với chỉ số I, độ chính xác giữa hai phương pháp ở các mức nồng độ 0-1; 1-2, 2-3, 3-4 lần lượt là 0,72; 0,58; 0,50; 0,40. Đối với chỉ số L, độ chính xác giữa hai phương pháp ở các mức nồng độ 0-1; 1-2, 2-3, 3-4 lần lượt là 0,84; 0,57; 0,33; 0,50. Đối với mẫu có hai chỉ số trở lên, do sự tương tác của các chỉ số trong cùng mẫu, không xác định được độ chính xác giữa hai phương pháp. Kết luận: So với phương pháp đánh giá tự động bằng máy phương pháp đánh giá các chỉ số huyết thanh học bằng cảm quan thị giác có độ chính xác tốt trong việc phân biệt mẫu có hoặc không có chỉ số huyết thanh. Ở các mức nồng độ khác nhau đối với cùng chỉ số huyết thanh, phương pháp cảm quan thị giác ít chính xác trong việc phân loại.

Lọc máu chu kỳ là biện pháp thay thế thận được áp dụng rộng rãi, tuy nhiên người bệnh cóthể gặp phải một số vấn đề như: Mất các chất dinh dưỡng trong quá trình lọc máu, giảm cácchất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn. Việc khảo sát một số chỉ số huyết học và sinh hóa máu làrất quan trọng để đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu máu, giảm dự trữ sắt giúp cho việcđiều trị cũng như điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho người bệnh. Mục tiêu: Mô tả một số chỉsố huyết học và sinh hóa máu của người bệnh suy thận mạn lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện đakhoa tỉnh Điện Biện năm 2018. Đối tượng nghiên cứu: 87 người bệnh suy thận mạn được lọcmáu chu kỳ từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2018 tại khoa Thận nhân tạo Bệnh viện đa khoa tỉnhĐiện Biên. Phương pháp: nghiên cứu dịch tễ học mô tả qua điều tra cắt ngang có phân tích.Kết quả: trong số 87 người bệnh suy thận mạn được lọc máu chu kỳ thì tỷ lệ người bệnh thiếualbumin là 14,9%, tỷ lệ người bệnh bị thiếu máu là 78,2%, chủ yếu là thiếu máu nhẹ, tỷ lệ ngườibệnh thiếu sắt tế bào và dự trữ sắt thấp tương ứng là 100% và 63,2%. Kết luận: Việc phát hiệnngười bệnh thiếu máu, giảm dự trữ sắt và giảm albumin có vai trò quan trọng giúp chẩn đoánsuy dinh dưỡng và thiếu máu ở người bệnh lọc máu chu kỳ, từ đó giúp cho việc điều trị cũngnhư thay đổi chế độ ăn cho người bệnh.

Mở đầu: Rối loạn huyết áp thai kỳ theo Hiệp hội Sản Phụ hoa Hoa Kỳ năm 2013 được chia thành 5 nhóm: tiền sản giật / sản giật (TSG/SG), tăng huyết áp (THA) mạn tính, TSG trên nền THA mạn tính, THA thai kỳ hoặc THA do mang thai nhưng không bị TSG (THATK) và THA hậu sản. Trong tất cả các y văn từ xưa đến nay đều đưa ra tiêu chuẩn THA như điều kiện tiên quyết chẩn đoán TSG. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp thai phụ có tình trạng THATK đều xuất hiện hội chứng TSG. Nguy cơ TSG của thai phụ càng cao nếu có xuất hiện THATK, và ranh giới chuyển từ THATK sang TSG cũng rất mong manh. Việc tìm kiếm một dấu chỉ khác báo hiệu nguy cơ TSG là rất cần thiết trong bối cảnh chăm sóc sức khỏe hiện nay, khi nhu cầu sàng lọc, tiên đoán và dự phòng bệnh tật ngày càng tăng cao. Yếu tố có liên quan đến tạo mạch và kháng tạo mạch được sử dụng nhiều trên thế giới, và cũng chứng minh hiệu quả của nó trong tiên đoán và chẩn đoán sớm hội chứng TSG qua nhiều nghiên cứu là sFlt-1 (Soluble fms-like tyrosine kinase 1) và PlGF (Placental Growth Factor). Một phần không thể thiếu trong tiến trình đưa ra một tiêu chuẩn tiên đoán sớm TSG dựa vào nồng độ sFlt-1 và PlGF là cần xác định các giá trị bình thường của nồng độ các yếu tố này trong thai kỳ, đặc biệt là giai đoạn ba tháng giữa thai kỳ ở các thai phụ không THA, hoặc THATK nhưng không xuất hiện TSG. Từ đó tạo ra tiền đề để tiến hành phân tích một bước cao hơn, cung cấp giá trị ngưỡng tham chiếu của sFlt-1, PlGF, tỷ số sFlt-1/PlGF phục vụ mục đích tiên đoán TSG. Đề tài: “Nồng độ sFlt-1, PlGF và tỷ số sFlt-1/PlGF vào tuần thai thứ 24-28 ở thai phụ có nguy cơ cao THATK nhưng không xuất hiện hội chứng TSG tại Khoa Phụ sản – Bệnh viện Đại học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh”. Mục tiêu: Xác định nồng độ sFlt-1, PlGF và tỷ số sFlt-1/PlGF vào thời điểm 24-28 tuần thai ở các thai phụ có nguy cơ cao THATK nhưng không xuất hiện hội chứng TSG, và sự khác biệt của các yếu tố này giữa các thai phụ THATK so với các thai phụ không THA. Đối tượng nghiên cứu: Tất cả các thai phụ có nguy cơ cao THATK nhưng không xuất hiện TSG cho đến cuối thai kỳ đến khám tại Khoa Phụ sản Bệnh viện Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh từ 9/2012 đến 8/2013. Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương pháp nghiên cứu bệnh chứng lồng trong đoàn hệ. Cỡ mẫu: Các thai phụ được chọn vào khi đang mang thai từ tuần 24-28 của thai kỳ, không bị TSG theo tiêu chuẩn ACOG (không bị vừa cao huyết áp, vừa tiểu đạm xuất hiện sau tuần lễ thứ 20 của thai kỳ), có nguy cơ cao, và đồng ý tham gia nghiên cứu. Nghiên cứu loại trừ các thai phụ có vấn đề về tâm thần và những thai phụ không hợp tác hoặc tự nguyện bỏ ngang nghiên cứu. Toàn bộ các thai phụ không xuất hiện hội chứng TSG cho đến khi sanh nhưng có tình trạng THATK được chọn vào nhóm bệnh. Tương ứng với mỗi trường hợp bệnh, chọn trong nhóm thai phụ không THATK tương ứng bắt cặp một cách tương đối theo tuổi mẹ với tỷ lệ 1 bệnh : 5 chứng. Nghiên cứu đã tiến hành trên 84 bệnh nhân với tỷ lệ 14 bệnh nhân THATK : 70 thai phụ không THATK. Như vậy, nhóm thai phụ được chọn phân tích là 84 thai phụ. Tuy nhiên, trong quá trình tiến hành xét nghiệm, có 1 mẫu của bệnh nhân THATK bị hỏng. Như vậy nghiên cứu chỉ khảo sát được tổng mẫu là 83 đối tượng, trong đó có 13 mẫu bệnh nhân THATK. Phương pháp lẫy mẫu: Lấy máu tĩnh mạch tại phòng xét nghiệm, cho vào ống xét nghiệm không có chất chống đông, quay ly tâm với tốc độ 2000 vòng/phút, rút huyết thanh, lưu trữ ở nhiệt độ âm 80oC (phòng xét nghiệm Bộ môn Sinh học phân tử, Đại Học Y Dược TP HCM). Sau khi sản phụ sanh xong, các sản phụ được chọn vào nhóm bệnh, và nhóm chứng. Tiến hành phân tích mẫu máu được lưu trữ của các thai phụ vào tuần thứ 24-28 ở thai phụ không TSG để xác định nồng độ sFlt-1 và PlGF. Công cụ nghiên cứu: Nghiên cứu sử dụng bảng câu hỏi, hồ sơ bệnh án, hồ sơ quản lý thai kỳ, kết quả khám và xét nghiệm của thai phụ để khai thác thông tin. Số liệu được mã hóa và phân tích bằng phần mềm Stata 12. Kết quả: Nồng độ sFlt-1, PlGF huyết tương, và tỷ số sFlt-1/PlGF ở tuần thai 24-28 của thai phụ không có hội chứng TSG tập trung tại khoảng trung vị và tứ phân vị lần lượt là 1.388 pg/ml (752-1.892 pg/ml), 533 pg/ml (369-823 pg/ml), và 2 (1,3-3,4). Tuy so với nhóm thai phụ không THA, ở nhóm thai phụ THATK có nồng độ sFlt-1 và PlGF huyết tương thấp hơn, tỷ số sFlt-1/PlGF cao hơn, nhưng sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê với p tương ứng là 0,254, 0,304, 0,475. Có mối tương quan thuận giữa nồng độ PlGF với tuổi của thai phụ trong nhóm chứng là có ý nghĩa thống kê với r=0,298 và p=0,012. Như vậy, nồng độ PlGF tăng dần theo tuổi của thai phụ không THATK. Kết luận: Nồng độ của sFlt-1, PlGF huyết tương, và tỷ số sFlt-1/PlGF ở tuần thai 24-28 của thai phụ không có hội chứng TSG là rất khác nhau trong các nghiên cứu đã thực hiện trước đây, cũng như so với nghiên cứu của chúng tôi. Chính vì vậy, để đưa ra được giá trị tham chiếu làm cơ sở tiến đến một tiêu chuẩn mới tiên đoán TSG, nghiên cứu tiếp theo cần được tiến hành trên cỡ mẫu lớn hơn, và nhấn mạnh trên cả nhóm không THATK, THATK nhưng không có TSG, và nhóm có hội chứng TSG (sớm, muộn, nhẹ, nặng), trên đối tượng thai phụ VIệt Nam.

Mục tiêu: Xác định đặc điểm và mối liên quan một số chỉ số huyết học và đông máu với mô bệnh học ở bệnh gan do rượu. Đối tượng và phương pháp: Gồm 60 bệnh nhân mắc bệnh gan do rượu điều trị nội trú tại Bệnh viện Quân y 103, từ tháng 01/2015 đến 7/2017. Các chỉ số nghiên cứu là số lượng hồng cầu, hàm lượng hemoglobin, số lượng bạch cầu, số lượng tiểu cầu, tỷ lệ Prothrombin, thời gian APTT, nồng độ Fibrinogen và chỉ số INR. Kết quả và kết luận: 45,0% số bệnh nhân mắc bệnh gan do rượu giảm số lượng hồng cầu <4,2 T/l; 16,7% bệnh nhân giảm nồng độ hemoglobin <120 g/l và 35,0% số bệnh nhân giảm số lượng tiểu cầu <140 G/l. Nồng độ Hb và số lượng tiểu cầu tương quan nghịch với giai đoạn xơ hóa gan trên mô bệnh học (r= -0,25 và r= -0,28; p<0,05). Có 6,7% bệnh nhân giảm tỷ lệ Prothrombin <70%; có 3,3% bệnh nhân tăng chỉ số INR >1,3. Có 13,3% bệnh nhân giảm nồng độ Fibrinogen <2 g/l và 1,7% bệnh nhân có thời gian APTT kéo dài >40 giây. Tỷ lệ Prothrombin (%) tương quan nghịch với giai đoạn xơ hóa gan (r= -0,42; p<0,001), chỉ số INR tương quan thuận với giai đoạn xơ hóa gan trên mô bệnh học (r= 0,37; p<0,01).

Đặt vấn đề: Khoảng tham chiếu (KTC) là một khoảng giá trị, gồm giới hạn trên và giới hạn dưới, được xây dựng dựa trên nhóm quần thể những người khỏe mạnh. Việc xây dựng khoảng tham chiếu phù hợp cho phòng xét nghiệm là cần thiết để đánh giá rối loạn sinh lý, bệnh lý của cơ thể trong một quần thể nhất định. Do đó, chúng tôi thực hiện đề tài “Xây dựng khoảng tham chiếu cho các chỉ số huyết học ở người trưởng thành khỏe mạnh tại phòng Xét nghiệm Trường Đại học kỹ thuật Y- Dược Đà Nẵng”. Mục tiêu: (1) Thiết lập khoảng tham chiếu cho một số xét nghiệm huyết học: RBC, WBC, PLT, HB, HCT, MCV, MCH, MCHC ở người trưởng thành khỏe mạnh tại phòng xét nghiệm – Trường Đại học kỹ thuật Y – Dược Đà Nẵng. (2) Đánh giá sự khác biệt của khoảng tham chiếu ở một số chỉ số huyết học theo giới tính và độ tuổi. Đối tượng và phương pháp: là người khỏe mạnh từ 18-60 tuổi tham gia khám sức khỏe đạt loại I tại Trung tâm chẩn đoán Y khoa, Trường đại học Kỹ thuật Y – Dược Đà Nẵng. Nghiên cứu mô tả cắt ngang,cỡ mẫu: 418 người. Kết quả: KTC của nam cao hơn ở nữ đối với các chỉ số RBC, Hb, Hct, MCV, MCH, WBC, PLT và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. KTC của chỉ số RBC, MCV, MCH ở nam trong độ tuổi từ 18 – 35 với 36 – 49 và 18 – 35 với 50 – 65 tuổi có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê với p <0,05. KTC của chỉ số MCV, MCH ở nữ trong độ tuổi từ 18 – 35 với 36 – 49 có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê với  p <0,05.

  Tỏi ( Allium sativum ) là một loại dược liệu được biết đến với khả năng giảm tác động của chì, một kim loại nặng độc hại với sức khỏe và cấu trúc của các cơ quan. Nghiên cứu này tập trung khảo sát hiệu quả của dịch ép tỏi Lý Sơn trong việc bảo vệ chống lại độc tính chì, qua các chỉ số huyết học và cấu trúc gan, thận và lách chuột. 48 chuột, chia thành 6 nghiệm thức: đối chứng (ĐC); chì (Pb); nitrate (N); tỏi (T500); chì kết hợp với dịch ép tỏi Lý Sơn ở liều 250 mg/kg/bw (PbT250); và chì kết hợp với dịch ép tỏi Lý Sơn ở liều 500 mg/kg/bw (PbT500), kéo dài trong 8 tuần. Kết quả cho thấy dịch ép tỏi Lý Sơn (250 mg/kg trọng lượng cơ thể) ban đầu có tác dụng duy trì ổn định các chỉ số huyết học (số lượng tế bào hồng cầu, tiểu cầu, hematocrit) và cấu trúc mô học của gan và thận dưới tác động của chì. Tuy nhiên, tác dụng này chưa được thể hiện rõ trên số lượng tế bào bạch cầu, chỉ số hemoglobin và cấu trúc mô học của lách. Để đánh giá toàn diện hiệu quả bảo vệ chống lại độc tính chì của dịch ép tỏi Lý Sơn, nghiên cứu cần thực hiện các chỉ số sinh hoá máu chuột và kéo dài thời gian nghiên cứu.